Varis Çeşitleri

Varis, özellikle genetik yatkınlığı bulunan kişilerde olmak üzere, ayakta fazla durulan ya da uzun saatler hareketsiz kalınan meslek gruplarında ağırlıklı olarak ortaya çıkan bir toplardamar hastalığıdır. 

[quick-content]

Toplardamarlarda çeşitli sebeplerle ortaya çıkan sorunlardan kaynaklı olarak, damarlarda göllenen kan, genetik yatkınlığın ya da yaşam tarzının da etkisiyle vücudumuzun alt kısmında, ağırlıklı olarak bacaklarda birikmekte ve varis meydana gelmektedir. Uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilen detaylı incelemeler sonucu varis tanısı konulmaktadır. Özellikle 50 yaş sonrası kişilerin ortalama yarısında gözlemlenebilen varis, farklı tiplerde ortaya çıkabilmektedir. 

Varis Nedir?

Vücudumuzda, kanın kalbe taşınmasından sorumlu olan irili ufaklı çok sayıda damar bulunmaktadır. Bu toplardamarları, kasların altında bulunan derin venler, cilt altındaki yüzeysel venler ve bu iki tip ven arasında geçişi sağlayan perforan venler olmak üzere üç grupta değerlendirebilmekteyiz. İrili ufaklı bu toplardamarların içerisinde, kanın kalbe geri kaçmasını önleyerek tek taraflı akışın gerçekleşmesini sağlayan kapakçıklar bulunmaktadır. Cilt altındaki yüzeysel venlerdeki kapakçıkların fonksiyonlarını nitelikli şekilde yerine getirememesi sonucu, geri kaçan kanın damarlarda göllenerek basınç oluşturmasıyla meydana gelen toplardamar genişlemesi varis adını almaktadır. 

Varis, ilk aşamalarda kılcal damarların belirginleşmesi ve artışıyla kendini göstermekte, ciltte gözle görülebilir kabarık damar yapıları, koyulaşma ve lekelenmelere sebep olarak estetik rahatsızlıklar oluşturmaktadır. İlerleyen süreçte ise, derin venlerde pıhtılaşma ve akciğerlere pıhtı atmaya sebep olarak hayati riskler oluşturabilmektedir. 

Varis Kimlerde Görülür?

Varis, ortaya çıkmasına sebep olan temel faktörlere göre şu kişilerde ve durumlarda ortaya çıkmaktadır;

• Genetik faktörlerden kaynaklı olarak oluşan varisler, ailesel geçiş-genetik miras yoluyla aktarılan kişilerde gözlemlenebilmektedir. Genetik faktörler, varisin en önemli ve en sık rastlanan sebeplerinden birini oluşturmaktadır. 
• Uzun süre ayakta durmayı ya da hareketsiz kalmayı gerektiren meslek gruplarında çalışan insanlarda görülen varisler, bacaklardaki damarların olumsuz etkilenmesi sonucu meydana gelmektedir. Varis oluşumunun sık rastlandığı meslek gruplarına örnek olarak; ev hanımları, mankenler, aktif çalışan meslek grupları, eğitmenler, iş kadınları/iş adamları, bankacılar, sekreterler sıralanabilmekte ve bu örnekler daha çok çeşitlendirilebilmektedir. 
• Hamilelik nedeniyle oluşan varisler, vücutta gebelikle birlikte oluşan önemli değişimlerin ve hormonal faktörlerin etkisiyle ortaya çıkmaktadır. 
• Hormonal nedenler veya doğum kontrol hapı kullanımı sebebiyle oluşan varisler, damarlarda oluşan olumsuz etkilerin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. 
• Aşırı kilolar sebebiyle oluşan varisler, bacaklardaki yük ve basınca olumsuz etkide bulunan yağ oranının bir sonucudur. 
• Travmalar sebebiyle oluşan varisler, bacaklara uygulanan ameliyat ve kazalara bağlı hasarlar sonucu ortaya çıkmaktadır. 
• Diğer sebepler, örneğin; karın içi basıncın artmasına sebep olan hastalık ya da tümörler sonucu varisler oluşabilmektedir. 

Kaç Türlü Varis Bulunmaktadır?

Pek çok etkene bağlı olarak ortaya çıkması bakımından ayrılan varisler, temel olarak türleri bakımından da ayrışabilmektedir. Varisler nedenine göre, primer ve sekonder türde oluşabilmektedir. 

Primer varisler; ortaya çıkmasına sebep olan temel nedenlerin tam olarak teşhisinin gerçekleştirilemediği varislerdir. Primer varislerin temel nedenleri hakkında en yaygın kabul edilen teorilere göre, ven duvarının zayıf yapısı, venöz hipertansiyonu ve venlerdeki kapakçık yetmezliği sebebiyle ortaya çıkmaktadırlar. 

Sekonder varisler; venöz kapakçıklarında oluşan travma, derin ven trombozu veya enflamasyonu sebebiyle ortaya çıkmaktadır. 

Varis Tipleri Nelerdir?

Varis tipleri şekline göre temel olarak 3 ana başlıkta ele alınmaktadır. 

• Kılcal varisler; yaklaşık olarak 1-2 mm çapında, kırmızı-pembe renklerde ve bazı durumlarda örümcek ağı şeklinde gözlemlenen, ince nitelikte varislerdir. Kılcal varisler, en temel olarak görüntü açısından rahatsızlık oluşturabilmekte ve estetik kaygılara sebep olabilmektedir. Yaygınlaşmalarıyla birlikte; kaşınma, ağrı, sızlama şikayetleri oluşturabilmektedirler. Tedavi edilmemeleri durumunda, cilde yapışarak kanamalara sebep olabilmektedirler. 
• Orta boy varisler; yaklaşık olarak 2-3 mm çaplarında, koyu yeşil-mor renklerde ve ciltten hafif çıkıntılar oluşturan nitelikte kıvrımlı varislerdir. Estetik kaygıların yanış sıra, gece krampları, uzun süre ayakta durmaya bağlı olarak bacak ödemi oluşumları, yanma, ısı artışı ve ağrı gibi durumlara sebep olabilmektedirler. 
• Büyük varisler; yaklaşık 4 mm çaplarında, genellikle yeşil renkte, dışarıdan gözlemlenebilecek nitelikte ciltte kabarık olan varislerdir. Büyük varisler, çabuk yorulma hissi başta olmak üzere, gece krampları, ağırlık hissi, yanma ve ağrıları da beraberinde getirmektedir.

Varislerin Sebep Olabileceği Sorunlar Nelerdir?

• Bacaklarda estetik olarak kötü görüntü oluşumuna bağlı olarak gelişen estetik kaygılar
• Bacaklarda şiddetli ağrı
• Toplardamarlarda iltihaplanma riski
• Variste yırtılma ve kanama
• Varis içinde pıhtı oluşumu
• Akciğere pıhtı atma riski