El Parmaklarının Damar Hastalıkları: Raynaud Hastalığı / Fenomeni
Vasküler tıkanma yada damar tıkanıklığı, uzun süreçte ve ileri yaşlarda ortaya çıkan tehlikeli bir hastalıktır. Sağlıksız beslenme ve uygun olmayan yaşam tarzı nedeni ile aterosklerotik plak oluşumu ile başlayan bir süreç sonunda damarların tıkanmasıdır.
Bu plaklar damarları daraltmakta, sertleştirmekte ve tıkamakta ve sonuçta da kan dolaşımını yavaşlatmaktadır ve dolayısıyla iç organlara, kalbe veya beyne giden damarlardaki kan pıhtılarına neden olarak kan akışının durmasına neden olacak kadar oksijen sağlanmasına engel olabilmektedir.
Damarlarda tıkanıklık genellikle erken dönemde fark edilmemektedir. Bu nedenle, tıkanıklık ilerlediğinde, bir kişinin kalp krizi veya inme gibi hayatı için çok tehlikeli olduğu durumlar beklenmedik anlarda ortaya çıkabilmektedir. Bu yavaşça ortaya çıkan hastalık, genellikle 50 yaşın üzerindeki kişilerde kendini göstermektedir. Çocuklarda ve ergenlerde nadiren görülmektedir. Bu hastalığın önlenmesinde en önemli faktör, damar tıkanıklığı belirtileri ve sağlıklı bir yaşam tarzı seçimi konusunda dikkatli olmaktır.
Ana nedenlerinden biri kalıtımolan damar tıkanıklığı, , sigara ve yetersiz beslenmeninde etkisiyle yavaş ilerleyen tehlikeli bir sağlık sorunudur. Pek çok semptomu olmasına rağmen, hastalar tarafından erken fark edilmez. Bununla birlikte, kalp krizi ve bir insanın hayatı için çok tehlikeli olan felç gibi ciddi sonuçlar meydana gelebilmektedir.
Tıkalı damarlara göre belirtiler değişir. Oksijenle dolu kan atardamarlar yolu ile bütün vücuda ve kalp damarlarına da gönderilmektedir. Damarlardaki plak birikiminin bir sonucu olarak, koroner arterlerin tıkanması, göğüs ağrısı (anjina pektoris) adı verilen sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Kalp kasına yetersiz oksijen beslemesinin neden olduğu anjina belirtileri şunlardır:
Bazı işlemlerde duygusal stres de ağrıyı arttıran faktörler arasında sayılmaktadır. Bu noktada, kalbin etrafındaki en küçük kılcal blokaj bile ciddi sorunlara neden olabilir. Bu semptomlar nefes darlığı, uyku problemi, zayıflık ve sürekli yorgunluktur.
Koroner arterlerin aksine, karotid arterlerin beyine oksijenli kan taşıyan servikal damarlar denir. Beyine giden karottis ve vertebral atardamarların tıkanıklığı sonucu inme riski ortaya çıkabilmektedir. Sonuç olarak, beyin damar tıkanıklığı ölüm riskini taşır. Serebral damar tıkanıklığı belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Kollarda ve bacaklardaki dokuları besleyen atardamarların aterom plakların oluşumu ile başlayan süreç sonrası tıkanması periferik arter damarlarının tıkanması olarak adlandırılmaktadır.. Kol ve bacakların damar tıkanıklığına bağlı en sık karşılaşılan şikayetler kısaca şöyle sıralanabilmektedir:
Semptomların başlamasından sonra merak uyandıran bir diğer sorun da damar tıkanıklığının sebepleridir. Ancak bunun için bir neden söylenemez; birçok nedenden dolayı olabilir. Bu noktada en belirgin faktör yaşam tarzıdır. Düzensiz beslenme, kötü alışkanlıklar bu hastalıkta öncü bir rol oynamaktadır. Vasküler oklüzyonun nedenleri:
Vasküler tıkanma, fark edilmesi zor olan ve sinsi olarak ilerleyen bir hastalıktır ve önlemler çok erken alınmalıdır. Özellikle gençlerde sağlıksız beslenme ve sigara içmek, daha sonraki yaşlarda kan damarlarının tıkanmasına neden olabilmektedir. Vasküler tıkanmaya karşı alınacak önlemlerin başında yaşam biçiminde uygulanacak birtakım değişiklikler gelmektedir. Bu bağlamda, düzenli egzersizlerden veya çeşitli fiziksel aktivitelerden, sağlıklı bir diyetten bahsedilebilir. Ayrıca kolesterolü yükselten yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Bu hastalığa yakalanmamak için sigara ve alkolden uzak durmak da önemlidir. Bacak egzersizleri önerilir.
Damar tıkanıklığı için birçok tıbbi tedavi vardır. Birincisi ilaç tedavisidir. Çeşitli testlerden sonra, damarlarda plak oluşumunu veya kanın pıhtılaşmasını önlemek için çeşitli ilaçlar kullanılabilmektedir. İlaçlar ayrıca kolesterolü ve kan basıncını düşürmek için de kullanılabilmektedir. Ayrıca damar tıkanıklığı belirtileri oluştuğunda bu şikayetleri azlatan örneğin yürüme mesafesini uzatan ilaçlar vardır.
