Varislerin gelişimi engellenebilir mi?

Bütün varisler engellenemez. Ancak bazı yöntemleri uygulayarak yeni varis oluşumunu engellemek mümkündür. Genç yaşlarda başlayan varislerin ilerlemesini erkenden başlanırsa engellenebilir. Çoğu kez engelleme yöntemi egzersiz ve varis çorabının giyilmesinden ibarettir. Bunun yanında bacakların yukarıya kaldırılması, gebelikte sol taraf üstüne yatılması ve bacakların kaldırılması, uzun süre ayakta dikilmemek, bacak bacak üstüne atmamak, varis yada destek çorabı giymekte varis gelişimini yavaşlatabilir.

Varis olmaması için neler yapmalıyız? Dikkat etmemiz gerekenler nelerdir?

Varis oluşumu ve ilerlemesi bazı uygulamalarla azaltılabilir ya da engellenebilir. Bu uygulamalar ayrıca varisli hastaların tedavi sonrası tekrar oluşumunu engellemek içinde geçerlidir. Bunlar:

• Yürüyüş, koşu, bisiklet, yüzme gibi düzenli egzersiz, baldır kaslarını çalıştırarak kanın pompalanmasına ve bacaklarda göllenmemesine yardımcı olur.
• Bacaklarda kanın göllenmesine yol açan uzun süre ayakta sabit durmaktan ya da oturmaktan kaçınmak,
• Ayakta iken ağırlığın bacaktan bacağa aktarılması ve ara sıra parmak uçlarında kalkıp inmek,
• Uzun süre oturulması gereken durumlarda örneğin yolculuklar sırasında yada ofiste otururken her saat kısa yürüyüşler yapmak,
• Özellikle yolculuklar sırasında yada ofiste otururken her 10 dk da bir 10 kez pedal basma egzersizi yapmak. Otururken ayaklara sık sık pedal basma hareketi yaptırılması kanı pompalar
• Uzun süre ayakta durduktan sonra dizler hafif bükük şekilde bacakların yukarı kaldırılarak yatmak,
• Yatağın ayak ucunu örneğin ayaklarının altına tahta blok koyarak yükseltmek,
• Otururken örneğin küçük bir taburenin üzerine konularak bacakların kaldırılması,
• Her fırsatta ayakları yukarı kaldırarak dinlenme alışkanlığı kazanmak :örneğin kanepeye uzanarak dinlenme
• Otururken bacak bacak üstüne atmamak,
• Bacakları aşırı ısıdan korumak: Hamam, kaplıca ve sauna gibi sıcak ortamlar damarların genişlemesine ve şikayetlerin artmasına yol açabilirler.
• Kan dolaşımını engelleyecek sıkı kıyafetler giymemek,
• Yüksek topuklu ayakkabılar yerine ortopedik ayakkabılar kullanmak,
• Bacaklardaki yükü azaltmak için ideal vücut ağırlığında olmak.
• Karın içi basıncının artmasını ve bacaklarda kanın göllenmesini engellemek için kabız kalmamak, yüksek lifli ve az tuzlu gıdalar tüketmek.
• Varisli damarların üzerine yapılmamak şartıyla ayaklardan bacağın üst bölümlerine doğru masaj yapmak ve hidroterapi uygulamak: örneğin bacakları 3 dakika sıcak suya batırıp, sonra 30 saniye soğuk suya koymak bacakların damar sağlığı açısından yararlı olabilir.
• Doğru beslenme alışkanlığına sahip olmak: Taze sebze tüketimi, özellikle mavi kırmızı renkli taneli meyve ve meyve suyu tüketimi, gıdalarla günde en az 30 gram lif alımı, gıdalarla yada ayrıca A, C ve E vitamini ve çinko alımı varis oluşumunu engellemede faydalı olacaktır.
• Varis yada destek çorapları kullanmak. Ayakta durmayı gerektiren meslekler, ailede varis öyküsü yada yeni başlamış varisler gibi varis gelişimi için riskli durumlar varlığında en azından diz altı düzeyine kadar uzanan düşük basınçlı koruyucu varis çoraplarının kullanılması da gerek bireylerin şikayetlerini azaltmada gerekse varis oluşumunu engellemede oldukça etkilidir.

Hamileler varisten nasıl korunabilir?

Varislere gebeliği takiben daha sık rastlanmaktadır. Gebelikte vücutta artan sıvı hacmi, karındaki ceninin baskısı, hormonların dokuları gevşetici etkisi varis oluşumuna katkıda bulunmaktadır. Ancak başka varis yapan nedenler olmadıkça, normal bayanlarda gebelik varis oluşturmaz. Önceden varisi olan bayanlarda özellikle gebeliğin sonlarına doğru daha belirgin varis ve toplardamar yetmezliği gelişmektedir. Ancak doğumdan sonra bu olumsuzluklar gebelik öncesi seviyeye genelde geri dönmektedir. Diğer bir ifade ile varisli bayanlarda doğumdan sonra varislerle ilgili şikayetleri önemli oranda gerileyecektir. Önceden varisleri olan bayanlar gebe kaldıklarında yada gebelik esnasında bacakları şişen yada varisler oluşan bayanların varis çorabı kullanmaları, bacakları yukarıya kaldırarak dinlenmeleri önerilir. Gebeliğin ileri evrelerinde ise bacakların çok şiş olduğu durumlarda yan yatarak dinlenmeleri oldukça yararlıdır.

Kimler varis çorabı kullanmalı?

Eğer bir hastada varislerle beraber bacakta hafif şişlik var ve hasta tedavi olmak istemiyor ise yapabileceği en iyi şey varis çorabı kullanmasıdır. Varis çorabı hastanın şikayetlerini hafifletir ve varisin ilerlemesini biraz yavaşlatabilir. Özellikle ayak bileklerinde çok sayıda küçük kıvrıntılı mavi mor leke yada ince varisi bulunduran kişiler diğer varisleri nedeni ile ameliyat olduklarında bile tam rahatlama için varis çorabını uzun süre kullanmaları gerekebilir. Bunların dışında varis gelişme ihtimali olan yada uzun süre ayakta durmayı gerektiren meslekleri olan kişilerin korucuyu varis çorabı kullanmaları şikayetlerin önemli ölçüde hafiflemesi yanında varis oluşumunu engelleyebilecektir. Ancak bacakta atardamar nabzı alınmayan ya da atardamar hastası olan kişiler varis çorabı kullanmamalıdırlar.

Varisleri engelleyen bitkisel ürünler nelerdir?

Varis tedavisinde kullanılan ilaçların çoğu bitkisel kökenlidir. Ancak ilaçlar dahil bitkisel ürünlerin varisleri tam olarak tedavi ettiklerine dair güvenilir bir kanıt mevcut değildir. Halk tıbbi ve güvenilirliği çok yüksek olmayan bazı araştırmalara göre bazı bitkisel ürünlerin varisin ilermesini ve hastaların şikayetlerini azalttığı iddia edilmektedir.

Varisleriniz yada sorunlu toplardamarlarınız bile bacaklarınıza gereken önemi gösterdiğiniz taktirde olsa şikayetleriniz azalabilir. Kendi başına yapabilecekleriniz tedavi yöntemlerinin en önemli yardımcısıdır.

Hastalıkların ilerlemesini engellemek için yapabileceklerinizden bazıları egzersiz, kabız kalmamak ve kilo vermektir. Bunların yanı sıra uygun giysi ve ayakkabı seçimide sizin sorunsuz bir hayat geçirmenize yardımcı olur.

Varis Çorapları

Varis çorapları günümüzde eczanelerde reçetesiz satılabilene ve eğer uygun şekilde kullanılmaz ise yarardan daha çok zarar verebilecek yardımcı tedavi yöntemlerinden birisidir. Mutlaka doktorunuzun size yazmış olduğu varis çoraplarını kullanın.

Varis çorbabı kullanımının püf noktaları:

Çoraplarınızı etkin ve güvenilir kullanabilmek için,

• Mutalaka doktorunuzun size önerdiği çorabı kullanın,
• Doğru bir şekilde giyin. Aşırı gerdirmeyin. Yukarda kıvrılmasını
  engelleyin.
• Doktor söylemedikçe uykudayken kullanmayın,
• Doktorun önerdiği boyda olanı kullanın,
• Varis çorapları devamlı kullanılmaıdır. Her zaman giymek istemeseniz
  bile, olabildiğince çok kullanın.
• Giyerken zorlukla karşılaşırsanız, giymeyi kolaylaştıran yardımcı
  ürünler veya bir lastik eldiven üzerinden giyin,
• Gevşemeye başladığında (4-6 ay) yenileyin.

Egzersiz

Baldır ve uyluk adelelerinizi çalıştırmanız kanın yukarı pompalanmasını sağlar. Ayrıca adelelerin belirli bir tonüste olması otururken yada ayaktayken bile kan akımına yardımcı olur. Bu faydadan yararlanabilmek için:

• Yürüyün, koşun, yüzün.
• Egzersize yeni başlıyorsanız 30 dakikalık kısa yürüyüşlerle başlayın ve giderek artırın.
• Eğer günün büyük kısmını oturarak geçiriyorsanız, ara sıra yürüyün.

Bacakları Kaldırmak

Dinlenirken bacaklarınızı yukarı kaldırmanız, yerçekiminin yardımıyla kanın kalbe dönüşüne yardımcı olur. Bacaklarınızı kalp seviyesinin birkaç santimetre üzerine dizleriniz hafif bükük şekilde kaldırın. Bunu günde 2-3 kez 15 dakikalığına yapın. Bunu yapamasanızda fırsat buldukça bacaklarınızı kaldırmanızda fayda sağlar.

Kilo Vermek

Eğer fazla kilolarınız varsa, onlardan kurtulmanız bacaklarınızdaki şikayetlerin azalmasına yardımcı olur. Bu amaçla diyet yada egzersiz ile fazla kilolarınızdan kurtulun.

Yaşam Şekliniz

Bol lifli gıdalar tüketmeniz, sizin kabız kalmanızı engeller. Bu sayede karın içi basıncı normal seyreder ve toplardamar dolaşımı daha rahat olur. Bu nedenle bol lifli gıdalar tüketmeye özen gösterin.

Gıdalarla özellikle tuzlu gıdalarla aldığınız sodyum suyu tutar ve hem dolaşan kan hacmini hemde şişlikleri artırır. Bu nedenle fazla tuzlu gıda tüketmemeye özen gösterin.

Uzun süre oturmanız bacaklarınızda kanın göllenmesine yol açar. Örneğin sık yolculuk yapan yada oturarak çalışan bir kişi iseniz, zaman zaman ara vererek kalkıp biraz yürüyün. Uçak yada otobüs yolculuklarında koridora yakın koltuklarda oturup, ara sıra kalkarak bacaklarınızı biraz çalıştırın. Otururken, örneğin masa yada bilgisayar başında çalışırken kalkamasanız bile, ayaklarınızı ara sıra hareket ettirin. Varis çorabını otururken yada yolculuklar sırasında giymeniz sizi rahatlatacaktır. Bacak bacak üstüne atarak oturmamaya çalışın.