Varis Tedavisinde Güncel Yöntemler
Varis probleminin tedavisinde günümüzde oldukça farklı yöntemler uygulanmaktadır. Bu yöntemler; varisin oluştuğu damarın büyüklüğüne ve tipine göre değişkenlik göstermektedir. Teknolojinin gelişmesi ve bunun yanı sıra tıp alanındaki çalışmaların son yıllarda hız kazanması sonucunda varis tedavisinde güncel pek çok yöntem uygulanmaktadır.
Son yıllarda kılcal damarların tedavisinde kullanılan skleroterapi yöntemiyle hasta işlem günü günlük hayatına dönebilmekte ve işlem sadece bir saat içinde tamamlanabilmektedir.
Örümcek ağı varisli damarlar olarak da bilinen kılcal varisli damarlar, ciddi sorunlara neden olmamakla birlikte kozmetik bozukluklara neden olmaktadır. Eğer ilerlerse, fonksiyonel tedaviye ihtiyaç duyulmaktadır çünkü kılcal damar varisleri de bazen ağrıya neden olabilmektedir.
Variköz venlerin tedavisini belirleyen öncelikli faktör varisli damarın çapıdır. Skleroterapi, 1-4 mm çapındaki variköz venlerde kullanılan bir yöntemdir. En büyük avantaj ise, sürecin çok kısa sürede tamamlanması ve hastanın aynı gün günlük hayata dönmesidir.
Bu yöntemde, damar içine sıvı veya köpük enjekte edilmekte ve damar kapanmaktadır. Kan akışı diğer tarafa yönlendirildiği için, kullanılmamış kan damarları sonunda vücuttan atılmaktadır Varisli damarların yok edilmesi insanlara zarar vermemektedir.
Varisli damarların tedavisinde, doktor hangi tedavi yaklaşımının varisli damar durumuna göre uygulanacağına karar vermektedir. Bu nedenle işlem öncesi fizik muayeneye ek olarak damarların durumu Doppler kullanılarak belirlenmektedir.
Son yıllarda yaygın olarak kullanılan köpük skleroterapi, daha az ilaç kullanılarak daha geniş alanlar tedavi edilebildiğinden tercih edilmektedir. Bu yöntemde, ilaç hava ile karıştırıldığı için daha büyük hacim elde edilebilmektedir. Böylece, geniş bir alanın tedavisi mümkündür. Daha az ilaç kullanmak bir avantaj olsa da bu yöntemin deneyimli doktorlar tarafından kullanılması önemlidir. İşlem kısa sürede tamamlansa da variköz venlerin sayısı genellikle hasta tarafından belirlenmektedir. Çok sayıda ince damarlara sahip kişilerde bu işlemi birkaç kez tekrarlamak gerekebilmektedir.
Skleroterapi sonrasında hasta eve yürüyerek dönebilmektedir. Aynı gün hafif işlere başlayabilmektedir ve uzun süreli istirahate ihtiyacı yoktur. Varis çoraplarının bir doktorun gözetimine uygun olarak kullanılması gerekebilir. Birkaç haftada başarılı sonuçlara ulaşılmaktadır.
Varisli damarlar önemli bir sağlık problemidir. Farklı coğrafi farklılıklar göstermesine rağmen yetişkinlerde görülme oranı yaşa ve yaşam tarzına göre değişmektedir. Bacaklarda varisli damarlar pratikte en sık görülen vasküler hastalıktır. Yetişkin nüfusun yüzde 15-20'sini etkiler. Bu, kadınlarda erkeklere göre 2-4 kat daha yaygınken, ailesel olmaoranı yüzde 50'den fazladır.
Bacakların venöz hastalıkları yetişkinlerin yaklaşık yüzde 17'sini etkilemektedir. Variköz venlerin etiyolojisinde hamilelik, şişmanlık, zayıf duruş ve kabızlık gibi çeşitli hipotezler öne sürülmüştür.
Varisler birincil veya ikincil olabilir. Primer varisli damarların nedenleri hakkında çeşitli teoriler olmasına rağmen, altta yatan nedenler henüz belirsizdir. Bugün, en kabul edilebilir teori ise venöz duvarın kalıtsal zayıflığı ve venöz kapak ve venöz hipertansiyonun yetersizliğidir.
İkincil veya edinilmiş variköz venler, yaralanma, derin ven trombozu veya enflamasyon nedeniyle venöz kapaklara verilen hasardan kaynaklanmaktadır. Bir uzuvda katlanan belirgin varikoz oluşumlarına ek olarak, daha küçük çaplı telanjiektatik, retiküler, benzer oluşumlar da mevcut olabilmektedir. Bu oluşumlar, cilt yüzeyinde 1 milimetre veya daha küçük çapta görünecek şekilde, elle hissedilmeyen mavi veya kırmızı rengin doğrusal değişiklikleri olarak görülebilir. Bunlar, yerel bir yıldız şekline sahip olan veya bir ağa benzeyen ve tüm bacağını örten sıradan damar oluşumlarıdır. Hastadan hastaya değişebilmesine rağmen, bu oluşumlar birlikte veya ayrı bir uzuvda bulunabilmektedir.
Skleroterapi ve transdermal lazer tedavisi, örümcek ağları ve retiküler damarlarda uygulanmaktadır. Bu tedavinin asıl amacı estetik bir görünüm sağlamaktır. Bu oluşumlar ciddi sağlık sorunlarına neden olmamaktadır.
Perkütan lazer tedavisi, genellikle 1mm çapındaki ve daha ince kılcal damarların tedavisi için uygulanmaktadır.
Skleroterapi, 1 mm'den kalın lezyonları tedavi etmek için kullanılır. İki tedavi birbirine alternatif değil, birbirini tamamlar. Her iki tedavi de seanslarda verilir. Hastanın hastaneye yatması gerekmez.
İntravenöz termal ablasyon (lazer veya radyo frekansı), yüzeysel ven yüzeysel ven içine bir iğne ve yüksek sıcaklık kateteriyle sokulur, damar içeriden yakılır. Bu tekniğe ek olarak, alt diz bölgesindeki genişletilmiş lateral dallar (paketler) varsa 2-3 mm temizlenir.
Bu prosedür lokal veya genel anestezi altında yapılmakta ve hasta aynı gün taburcu edilebilmektedir. Hasta uyanmakta ve aynı gün yürümektedir. Birkaç gün sonra ise çalışmaya başlamaktadır. Bu teknikte derin damar pıhtılaşması, yüzeysel yanıklar ve duyusal bozukluklar nadirde olsa görülebilmektedir. Bununla birlikte, bu komplikasyonlar normal operasyonlardan daha az yaygındır.
