Venöz Yetmezlik

Venöz yetmezlik genellikle alt ekstremitede (belden aşağı bölgede) açığa çıkan dolaşım bozukluğunun tıp literatüründeki karşılığıdır. Bu durum hastanın günlük yaşamında pek çok şikayete neden olmakla birlikte aynı zamanda tedavi edilmediği ve kontrol altına alınmadığı sürece çok daha ciddi problemlere neden olabilmektedir. 

İnsan vücudunda damarlar kalpten gelen kanı organlara ulaştırmak ve organlardaki oksijeni kullanılmış (kirli) kanı kalbe geri taşımakla görevlidir. Ancak özellikle bacaklardan kalbe kirli kan taşıyan damarlarda yapısal bozulmalar sonucunda ve yer çekiminin de etkisi ile kirli kan birikmektedir. Venöz yetmezlik probleminin temel nedeni toplardamarlarda bulunan kapakların bozulması, işlevlerinin yitirilmesi olarak kabul edilmektedir. 

[quick-content]

Venöz Yetmezlik Oluşum Süreci

Venöz yetmezlik yaygın bir hastalıktır. Bacak damarlardaki kan birikiminden yada basıncının artmasından kaynaklanan bir durumdur. Bu genellikle kapak problemleri veya damardaki venöz tıkanmalar nedeniyle gelişen bir durumdur. Venöz yetmezlik dediğimiz bu hastalıkta, bacaklarımızın kasları kasıldığında, venöz kan akciğerlere akar, fakat kaslarımız gevşeyince kan bacağına geri döner. Kural olarak, hastanın bacaklarının şişmesi, kaşıntı, bacaklarda ağrı, bacaklarda daha büyük varikoz değişikliklerinin varlığı, ayak bileği ve bacaklarda renk değişikliği ve daha sonra bu durum yaralarla kendini gösterir. Özellikle venöz yetmezliğin  ileri aşamalarına gelince, tedavi çok daha zor hale gelebilir. Bu nedenle düzenli kontroller önemlidir. Venöz yetmezlik sağlık sorunları yaratır ve hastanın yaşamını zorlaştırır. Venöz yetmezlik, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara neden olabilen önemli bir sağlık sorunudur. Uzman bir doktor, hastanın ayak ve hasta hakkındaki şikayetlerini inceleyerek tanı koyabilir, ancak her hasta renkli bir doppler ile muayene edilmelidir. 

Venöz yetmezlikte Hangi Şikayetler Görülür?

• En sık görülen şikayet bacaklarda ağrı olup, gün içinde giderek artar. Bacak ağrısı genellikle uzun süre artan / uzun süreli dinlenme / oturma ile karakterizedir.
• Bacaklarda karıncalanma, uyuşma görülür.
• Kaşıntı etkisi vardır.
• Bacak ağrısı görülebilir.
• Bacaklarda uyku öncesi / sırasında anksiyete hissi olabilir.
• Bacak damarlarında belirginleşme (kılcal damarlar veya büyük damarlar) olabilir.
• Bacak renginde değişiklik (hiperpigmentasyon) ve yaraların açılması (venöz ülserler) görülebilir.

Venöz yetmezlik Kalp Problemlerine Neden Olur mu?

Varisli damarlar doğrudan kalp sorunlarına neden olmaz, ancak varisli damarların sonraki aşamalarında, deforme olmuş damarlarda meydana gelen pıhtılaşma tehlikeli olabilir. Derin ven trombozu (DVT) olarak adlandırılan bu durumda, akciğerlere giren pıhtıların bir sonucu olarak ciddi akciğer problemleri ortaya çıkabilir.

Venöz Yetmezliğe Karşı Korunmak İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?

Genetik yatkınlık ve ailesel faktörlerin varisli damarlar için en önemli faktörler arasında olduğu göz önüne alındığında, varisli damarların tamamen önlenemediği açıktır. Ancak varis riskini azaltmak ve yaşam koşulları ve alışkanlıkları ile ilgili olarak kabul edilmesi gereken bir dizi düzenlemeyle oluşumunu geciktirmek mümkündür.

Çok sıcak ortamlardan kaçınmak (güneşlenmek, sauna, buhar banyosu vb. ortamlardan kaçınmak) dikkat edilmesi gereken faktörlerden biridir. Bu, özellikle masaüstünde çalışanlar için, örneğin kan akımını sağlayacak 5 dakikalık yürümeler önerilmektedir. Aynı zamanda uzun süre ayakta kalan öğretmenler veya öğretmenler için de kısa yürümeler yararlı bir koruma yöntemidir. 

Bununla birlikte, aerobik sporlar (yürüyüş, koşu, yüzme, bisiklet vb.). Bacaklardaki kaslar için varis oluşumunda koruyucu rol oynarlar. Topuklu ayakkabı giymek, yürürken bacak ve uyluk kaslarının kasılmasını azaltan bir faktördür; bu nedenle uzun süre yüksek topuklu ayakkabı giymenin variköz venlerin gelişimini hızlandıracağı söylenebilir.

Venöz Yetmezlik İyileşmezse Ne Olur?

Venöz yetmezlik yetkili bir doktor tarafından tedavi edilmez ise ağrı, kaygı, kaşıntı, kramplar artar ve yaşam kalitesi bozulur Bu, zamanla artacak şikayetlerden dolayı iş gücü kaybına bile neden olabilir. Bununla birlikte, en basitinden  damarların ortaya çıkması estetik sorunlara yol açabilir. Renk ve gelecekte oluşabilecek yaralardaki değişiklikler ciddi tedaviye rağmen geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabilir.

Venöz yetmezlik İçin Hangi Tanı Yöntemleri Kullanılabilir?

• Venöz Doppler en sık kullanılan tanı yöntemidir (tarama olarak da bilinir). Yaklaşık 15-20 dakika süren bu prosedürde, hasta herhangi bir radyasyona maruz kalmaz. MR görüntülemede de radyasyon olmadığı içinhamile kadınlarda güvenle yapılabilir.
• Tomografi ve venografi hastalığın ilerleyen aşamalarında ve zor durumlarda kullanılabilir.

Kronik venöz yetmezlik (CVD), bacaklardaki damarların yeterli olmadığı ve ayaklarda ve ayaklarda kan birikmesine neden olan bacaklardaki damar hastalıklarının geç bir aşamasıdır. Bu durum, bacaklardaki damarların tıkanması veya damarlardaki tek yönlü valflerin hasar görmesi durumunda meydana gelir. Normal şartlar altında, bu valfler kanın sadece kalp yönünde geri akmasına izin verir. Yetersiz kapaklar kanın, yerçekimi ve alt kısımdaki kirlilik etkisiyle kalpten kalbe geri akmasına neden olur.