Vena Kava Filtreleri
Vena kava filtreleri akciğere pıhtı atmasını engelleyen şemsiye şeklinde metal cihazlardır. Genelde bacaklarda pıhtı olup kanı sulandıran ilaçlar kullanılamadığında, başarısız olduğunda yada kesilmek zorunda kalındığında akciğere pıhtı atma riskini engellemek için vücudun en büyük toplardamarı olan vena kava toplardamarı içine fitre yerleştirilir. İşlem güvenilir olup, akciğere pıhtı atma riskini önemli oranda azaltır.
Bacaklarda yada karın içinde oluşan pıhtı bulunduğu damarın içinden kopup yukarıya kalbe ve oradanda akciğer damarlarına gidip, bu damarları tıkayarak akciğer enfarktüsüne ve beraberinde ileri durumlarda akciğer ve kalp yetmezliği yolu ile ölüme neden olur. İşte bu pıhtının seyahat ettiği yolun ortasına örneğin vena kava olarak isimlendirilen ana damar içine bir filtre yerleştirilir ise pıhtı akciğere ulaşmadan yakalanabilir.
Genelde bacaklarda pıhtı olup kanı sulandıran ilaçlar kullanılamadığında, başarısız olduğunda yada kesilmek zorunda kalındığında vena kava toplardamarı içine filtre yerleştirilir.
Öncelikle hastada verin ven trombozu ve akciğer embolisi olduğundan emin olunmalıdır. Bunun için ultrason, venografi, ekokardiyografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans veya venografi gerekli olabilir.
Genellikle filtre kasıktan yerleştirilir. Bununla beraber her iki kasıktada pıhtı varsa işlem sırasında bu pıhtıya dokunmamak için sağlam olan bir başka alandan örneğin boyundan filtre yerleştirilebilir. Bunun için girişim yapılacak olan bölgeye ağrıyı kesmek için ilaç enjekte edilir (lokal anestezi). Sonra içinde filtrenin kapalı halde yerleştirilmiş olduğu kateter damar içine ilerletilerek vena kava damarına röntgen altında getirilir. Yeniden röntgen çekilerek emin olunduğunda filtre otomatik bir mekanizma ile şemsiye gibi açılarak, yerleştirilir. Sonrada kateterler çıkarılır. İşlem yaklaşık 10-30 dksürer.
Filtre çıkartılması gerekiyor ise önceden çıkartılabilecek özellikte filtrenin yerleştirilmiş olması gereklidir. Her filtre tipine göre çıkartma tekniği farklıdır. Kasıktan yada boyundan lokal anestezi altında damara girilip, kement benzeri bir kateter ile filtre üzerinde yer alan kancadan filtre çekilerek bir kateterin içine yerleştirilerek yada bazen doğrudan çekilerek çıkartılabilir.
İşlemden sonraki gün ve birkaç gün hastaların hastanede kalması gerekebilir. Daha sonra hastalar günlük hayatlarına devam edebilirler. Filtrenin daha sonraki zaman diliminde sorun yaratabilme riskinden ötürü kısa sürede çıkartılması tercih edilmektedir.
Vena kava filtreleri akciğere giden pıhtıyı engellemede %98 başarılıdır. Ayrıca oldukça güvenilir bir işlemdir. Bununla beraber çok az bir olasılıkla bile olsa bazı yan etkileri olabilir. Bunlar: girişim yapılan yerde kanama, anesteziye bağlı yan etkiler, felç, akciğer embolisi ve ölüm. Ancak sonraki zaman diliminde filtre içinde tıkanıklık gelişebilir. Pıhtı bulunduğu yerden başka yerlere doğru hareket edebilir yada damarlarda yırtılmaya neden olabilir. Bu nedenle filtrenin gerekli olduğu zaman yerleştirilip, sonra çıkartılması günümüzde tercih edilen uygulama şeklidir. Kullanılan filtre markasına bağlı olarak filtre 7-120 gün arasında çıkartılabilir.
